Wed. Apr 2nd, 2025

tktMi te bangin kin Zanniat te khai kin khangso ve selai tiin kum rai ngai i tlangval lai Mizoram (India) i umh lai pah i caan bodan le tuntian ai thil umhdan te siik fangin zai ber kin sam pa, tihnak thuruat pha tam ngai i suak de ii.

Naupang lai pah Zanniat pon hmang lo innsang ah i khang ai, naupang lai pah India ram ah vaakvaai in umh awng maan Zanniat tihnak ling de lo ing. I pa in Khumzing pon tihnak Taisun pon in i pon ai, i nu in Falam pon tihnak Laizo pon in i pen le Mizoram ah Mizo tihnak Duhlian pon hmangin i khang ii. Cia bang lak songin Aizawl ah kin Zanniat mi te in Dawngpui bawn de le cetah kin sawm de maan Zanniat tihnak kin tel ve thu ruat hal pan ing. Cia lai ah kin Zanniat mi lakah i thual tuhin i sawmtu ber upa te tu Pu Ro Za Thang le Pu Bawi Sawn ii. Tun ai kin ZANNIAT GROUP MAIL heh 2004 kum ah Pu Ro Za Thang le Pu Bawi Sawn thawn sawmdun in lungrualin bawnhnak ii ai cia lai ah Zanniat pon thiam lai lo ing (Tun Zanniat pon thiam hang ing ti dun ngam cuang lo ing). Cia lai 2003 kum dung pah Mizoram an Chin mi kin hnawt dek awng fangin umhmun nai loin vaakvaai te pawl in Sihhmui le Vawmbuk khua hiang ah Refugee Camp dinh in umh awng le Pu Ro Za Thawng thawn cia thula buaipui in Delhi lam tian vaakvaai pui awng ing. Vawmbuk Refugee Camp ah Zanniat mi tam ngai tel ai Sihhmui Refugee Camp tu Matu mi ian i awng ii. Sihhmui le Vawmbuk ai Chin Refugee te Delhi hleng fangin mi lakah Zanniat mi kin samdan tawk ruangro ing. Matu te tu UNHCR ai Interpreter le Legal department lamah amah te palai (Worker) nai sek ii. Cen, Mizoram lam Refugee Camp an Delhi tian konhoitu heh Pu Ro Za Thang le kinmah te kin ii ai Zanniat mi kin ihnak heh Falam lakah daihsahdunhnak ah tam ngai tawk ngah ruangro ing. Cia lai ai kin harsahnak te songah mi thuruat ben, mi lakah ralpha ngaiin hmai nor ngam le thu ruat ben Zanniat mi naperpui tuh umh lo hnak kin harsahnak ber ah tel ii. Tun ramd dang dang ah Vawmbuk Refugee Camp ai umh awng le Vawmbuk Refugee hmingin telhnak Zanniat mi tam ngai hleng lianglo zo hang, cia lai ai Vawmbuk Refugee Camp tihnak rin hih nawn lo, harsa tuarpuitu te rin kin ling tuh lo hang ii.

Cetin Social le Political ah India lam ai khangthar te lakah kin khangso tu ve seh tiin 2008 kum ah Zanniat Youth Organization – Zanniat Mino Pawlkom (ZYO-ZMP) kin ding fangin harsahnak tam ber kin tawk awnghnak te tu Zanniat mi tam sawn heh Zanniat mi tihnak hming in mi lakah tel ai thu rel ngam lo hiam lo, a kuul in ruat lo tam sawn ii. Zanniat thula ling lo le Zanniat pon thiam lo khangthar te tu ngaithiam thil napui upa lam te sawn heh Zanniat in thil bawn le mi lak ah tel a daih lo pawl bangin thu bawnhnak tam ngai tawk de ii ing. Cia heh tunhlan kum 5 lai ai kin dinhmun ii.

2008 kum pah Delhi ah umh ing ai cia lai pah Delhi ah hetin Falam mi tiin umh menma leng singkhaw zaikom ah khai kin khangso thil tuh ngaingai lo tiin ruat ing. Cetin Delhi ah Zanniat in a ce in sanginn zawngin pumkhawmhnak nai tuhin rualpui te i sawm zianzo fangin a ngom ah a tam sawn in Falam pon hmang Church/Fellowship lak songin suak tuh rori heh a ngam lotu le a daih lotu kin tam thah roh awng ii. Hnuata ah 2009 December ah sanginn a ce in ZCF ding ngaingai hnua tu tunhlan Falam pon hmang hmun Fellowship le Church ah kin umh awng ai, konghoitu ah kin thual de lo, kinmah daihhnak kin ruatsah de lo hnak kinmah niu in kin daihhnak tawlrel tlang thil hang le tam ngai phathnemhnak nai ii ing. 2009 kum ah ZCF ding ngom fangin Zanniat mi heh 400 lai kin khim napui kin fenu tlangval te pawl, naupang te pawl khiah Zanniat pon in pon thil lo, Zanniat pon in laa sa a hiam de lo awng ii. Tun tu kin fenu tlangval te pawl in Zanniat pon in laa sa, thu rel thiam hang, mi lak ah Zanniat ihnak zakthi pui lo hang ii. Zanniat pon in Pathian thangphathnak laa thar te khai DVD in kin bawn sah ben kio hang ii.

Tun Delhi ah 2011 kum ah Canada hleng ai tun lam ah kin Zanniat mi dinhmun ruat leh zianzo fangin 2008 kum dung lam ai Delhi ai kin Zanniat mi dinhmun hih ruangro ing. Laitlang lam ai Zanniat thula umhdan te, Western ram le ram dangdang ai Zanniat mi kin umhdan te hlir zianzo fangin mi thawn kin bang lo hnak le samhnak ruatpha tam ngai umh in hmu ing.

Tun Western (USA le Canada) ram lam ah Chin mi tam sawn in Church le Fellowship heh khua cang cang ah dinh sek ii. Zaimaan cetin mi ram ah a ce in pumkhawmhnak ding ii sing ti fangin Mirang/Mivar (White People) te lakah kin hiam lo, kin pon le laa hmang kin hiam, kin miphun kilkhawl hiamhnak te pawl heh a thupui berin ruat maan ii. Pathian pakhat bia tlang napui White People lakah telin Pathian bia kin hiam ngaingai cuang lo ii. Society le Community heh thupui ber ah ruat ii sing. Cia lak songin Western ah Zanniat in Church/Fellowship ngaingai ding pakhat khai umh lai lo ii. Malaysia le Delhi lam ai Refugee in Chin mi kin umh lai ai Pawl ding lianglo bang pah in Western ram ah khai cetih zianzo ii sing. Delhi ah ZCF ding hlan ai kin umhdan thawn kin dang lo ii.

Cia lak songin Kawlram lam thula ruat leh fangin Zanniat khua le ram umhmun ber Laitlang ai Zanniat khua te pawl khiah pumkhawmhnak ah khai Zanniat pon hmang lo, Falam pon hmang tam ngai thu te za de ing. Tahan le Kalaymyo lam ai Zanniat mi tam sawn khai Zanniat pon hmang lo, Falam le Kawl pon hmang in mi lakah umh sek ii. Kaimah khai Taungphila heh i naupang lai i khang hmun khua i ve maan rel ngam hnak ing. Mah pon hmang lo tu tawkdun ai thurel tlang heh a thil ngaingai lo ii. Mah pon hmang lo te tu mah miphun thupui in ruat thai lo leek zo lo, mah miphun thula lingthiam thai lo ii.

Cen, tun laivum huapin Zanniat in napertlanghnak Pawlkom (Organization/Committee) pakhat khai nai lo ii sing. Hebang thu rel cang Pathian thu i lo, Politics tihnak ponka tam sawn za de ing.

Hebang te ruat fangin a thupui rohin kin samhnak ber, Pathian ling lo te rin kin tluk lo hnak tu mah miphun ngaihharhnak le daihsahdunhnak kin sam in hmu ing. Ngaiharhnak le daihsahhnak thinlung tel loin tel tento, bawn tento, zuam tento kin hiam de lo ai ngah pha le a miat (Profit) ian siik thai de ii sing.

Daihsahhnak thawn

Tluang Kip Thang
~~~~~~~~~~~~~~~

Related Post

Leave a Reply