VANGVA ZANNIAT SUMTHANG THU HLA
KAN SUAHKEH NAK HMUN
http://peperonity.com/go/sites/mview/zanniatsumthang
Vangva khua hi, kan pi/pu pawl suahkehnak hmun a rak si lo. Kan pu/pa pawl rak suahkehnak cu Runral Lumbang ram, Khawlai (falam peng) a si. Kan zanniat pawl hi pathian in ram in peknak hmun Runral Lumbang ramah a hlawmin kan rak um ih, tutiangin Bawipai pekmi kan janniat tong tein thu/hla relin Pathian an sunlawih(thangtthat) theiih a lungawi um zet. A hlanah cun a tui kan Lumbang khawpi aiin Khawlai khua hi a rak pii sawn ti a si. Cumi Khawlai (khawlei) khawsuak cu kan siih, Zanniat hrin mi lakih a upa bik Sumthang ih thlah diktak kan si. A tucaanah cun, a hrek cu USA ah, hrekkhat Tanhan Ttaungphila ah le leilung tlun hmunkip ramkipah kan ttek darh ce2 ti ningla, a sual tam lo ding. Kan zanniatram cu simram carpi a si ih, buh le ba ah khawp khum a har nasa ih, kan retheih phah deuh in a lang! Asinan a cui kan harsat zawnzaih tuarnak cun an thinlung mit a vangter ih, kan janniat ramro ih kut hnattuan(lo thlawh) hi, ei hâwlnak/pumcawmnak a tlak lo ti a theih suah ter. Cuiruangah fimnak thiamnak le sumdawnnak lamah ke an pen hmaisa ih kan laitlang ih mifim mithiam tampi suahnak hmun siin, tuisunni tiangah kan Zanniat pawl hi hmuntin ramtinah mi callang an tam zet. Cuiruangah kan nih Khawlai (Khawlei) raltlan pawl hmuah2 khalin kan mifim mithiam pawl dungthlun thei dingah napin kan zuam a ttul. Kan suahkehnak Lumbangram ih tthanglian kan si loruangah kan cipi zanniat pawl khalin kan unau raltlan hmundangah an um tiih theitu an tam lemlo a bang hial! Kan mailam sawnin kan in puanzar sin2 ih kan in suisuah tum hi, kan ti makmawh a si. Kan hotu pawlin mi an rawn hawlsuah thei venak dingah a ttul daan2 ih kan interview khal a ttha. Cuiruangah tesinfa in kan theih ding cu kan suahkehnak hmun cu Khaw Lai khua a si. Cuihmun ihsi Tlaisun râl ttih ih tlan pawl kan rak si.
KAN IN THLAH AWK DAN
Kan Janniat Sumthang thlah awk daan pawl hi, kan thei thuk lo zetih a zahthlakin a pawi zet. Ziangruangah tile kan pu/pa pawl cathiam an rak um lo ruangah thurotling calai ih mi tanta mi zianghman an neih lo ruangah a si ti ningla kan simsual tam lo ding. Cuihlei ah Khawlei ihsi kan râltlan hnu, Lumbang ramih kan pu te pawlin in rawn vehvai nawnlo bawk thawn, mi bangin kan in sui thuk aw thei lo nak a si. A sinan thuphan phuah cop tampi ngan teuh aiin, kan fiangnak cin vialte kan ron tarlang mending.
Ngam Lian fa
Lian Sâwm fa
*Thang Zeuh
*Tawk Hrâng
*Con Thio
*Kip Thluur
*Len Kulh
*Fung Luai
*Sen Khup
*Za Tin Tial
Pacang pa7 & Nunau pakhat an piang.
Tawk Hrâng fa
Khaw Tin Thang
Khaw Lian Khêng
Tial Ci
Mang Kai
Fai Dai Lo
Tial Vel
Duh Cung Nuung (Nu hnu)
Vom Lian Cuai (Nu hnu)
Hi hmuah hi kan sui fiang thei mi a si. Ciang vak lo cun pa sin pa 5 lai ngan bet ding an um nan, a hman a si ti kan fiang lo ruangah kan tarlang lohnak a si. Kan pu Ngamlian le Sumthang karlak ih thlah um pawl theihsuah ding hi, zanniat fa nang le kei kan mawh phurh nak a si ti kan pawm ngam a ttul. Kan pu Ngamlian hi Raltlan tu a siloh hmanah a pa loh le a pu cu an si teng2 ding ti a zum um. Kan Zanniat zazawin cabu ah kan thlah sawnawk dan pawl cu a um ko nan, kan zawm awk nak cekci kan theih lo ruangah kan tarlang theilo a si. Kan hnam kan nunphung a hlohral loh nak dingah theihpatawp kan suah zel(cio) kei uh ti hi kan in cah awk nak si seh la. Ka lungawi.
TLAISUN RALLIAN A THO
Khua hi hlanah cun lei doral lian in, ci & ci thleidan awknak a thlenih, mi phun leh miphun, (ci le ci) an do aw ih rallu an lakmi pawl tla cu an aih ih, an lampi ciamco ttheu a si. Nung damih an kaih ngah pawl cu an paih lomi le an ttuan duh lo pawl hmuah2 ttuantu dingah an hmangih “SAL” tiin an ko ttheu. Kan pi/pu pawl cu an nupi fanau thawn hnangam zetih an umlai ah Tlaisun rallian in 1820-1850 ah an vawng sim(ruun) ih, an hrang van rângpi an rawng cim ta riai ee!!! An râlin an rawn neh tak ruangah bawmtu hawlin, Khuangli miuk an rak bel(pan) hai. Hitawk Khawlei khua ihsi Raltlan pawl hi pacang pakhat lawng men si loin, Insang 10 aitam an si a zum um. Khuangli ihsin an ttekdarh salih, Simram khaw hran2 leh Tlairawnn va hrawngah an um kualih, a hrek cu Sim Dihai, Losau, Bualzawl, SeiPi, Bocung leh khaw dang2 ah an vai darh vivo zulin a lang. Sim Dihai lamih sicun kan pu Lian Sawm tei sung, kan pu Cawn Hlei Thuan pa Lian Do leh pu Tawk Tho pa Than Hrang pawl cu Au Hmun khua ah an rung vai so sal. AuHmun khua ah kum reipi an um hnu ah, vaisuak dingin an timtuah sal lala.
VANGVA KHUA AN THLENG
AuHmun khua ihsin kan pu Tawk Hrâng cu, hmunttha ramttha hawlin Tio ral a kaan ta! Khuangleng khua Mizoram a thlengih, an ram cu a hun cuan kual vel tikah an ram tthatzia a hmuh in a lungkim zetih, hiram ahcun khawp ka khum theive ding ti ruatin Khuangleng Khawbawi inn ah a riak lut a si. An Khawbawi thawn an kawmaw(ti ti) ih, vai dingah thu tluknak an tuah. Kan Pu Tawk Hrâng khalin a vaih tumzia lantir nakah, Ci zawlsarih (7) a phurhmi cu, Khuangleng Lal inn ahcun a tanta. Cuisin a nupi fanau hawng hruai dingah Auhmun khualam panin a kir sal. Auhmun khua ihsin an thuamkim cu phur suakin a sungin an kamsuak luailo ih, Khuangleng an pan ta. Cutikah, kan Pu Tawk Hrâng ih Nupi Khuang Hngel rai cang nau neih man ttel2 cu lamzin an fehnakah nau a veiih Laizawl cu an bang thei cêu! Laizawl khua ah hin kan Pu Tawk Hrâng ih naupa Pu Kip Thluur te an rak umih hitawk hmunah hin naute duhum tak Ttial Vel an nei (hrîng) a si. Cutawk ihsi cun an kaamsuak salih Palte lanh in Vangva khua an thlêng ta. Cutikah Vangva Lal Thantinsuma tei pafa in an vai fehlai cu an rak hrêng tangih an khuaih um ta mei dingin le inthrum sawn dingah an lêm. Kan khua ih nan um cun, Loram ttha le khua le ti, mi le sa sinak ka lo pe dingih kumtin pursum ttul loin Rawl khawp nan khum zel ding tiah an sawm. Cuihleiah Ti le zu intlangin kan in ttawiawm ding tiih an sawmnak cun, kan Pu Tawkhrang ih thinlung cu a hminh ta-ih kan niih kar cuti’ in duhsak thei ding awkah tiin, an ramtiam kanaan(Khuangleng) khua thleng loin, Vangva Khuaah thrumaw in, atutiang an cãm lantanak a si. (hi mi lai canah Miuk Thang Tin Lian ih order cu khaw 1 ah inn 30 tal an kim teng2 ding ti a si.) Cutikah kan Pu Tawk Hrang ih Cizawl retcia mi pawl cu, Vangva Lal fapa Pu Vanthanga le ka pa Khaw Tin Thang in an vawng phurh kirsal thu keimah rori ka pa-in insim a si. Cui ruangah Vangva ahhin janniat sumthang pawl hi, kan mikhual loih, hmuhsuam ci khal kan si lo! Kan khua le ti hrangah tthathnemnak nei lemlo hman nungla, khua le ti ah mi hnoksak kan umlemlo hi, Pathian thlasuah kan comi a si. Vangva hi kan khua le ti & kan sulphumnak a si vekin kan duhdawt zetih thlang vairang (tluangza dan) ah leng hman nungla, nghilhlai kan rel thiamlo a si. Khuihmunih kan um a si khalle kan hnam, kan sung, kan khua, kan ram ti mawitu le cawimawitu si kan tum cio kei uh ti hi, kan in sawm duh fawn.
Note:
Vangva khua kan vaih luh kum hi, Nu Ttial Vel ih piankum cekci a si. Atui a kum a simmi a dik ahcun 1938 kum hrawng a si. Asinan, Tial Vel ih ulenau pawl pian kum thawn kan ttuat cun 1930 hrawng a si tla a zum um.
TTONG
Vangva Zanniatsumthang pawl hi, vanduaithlak takin kan zanniat tong kan thiam loih, a pawiin a zahthlak zet. Ziangruangah kan thiam lo tilen, kan pu Lian Sâwm tei’ pafa an rak feltawk lo ruangah a si kan tithei! Asinan, 100% kan mawhsiat thei lonak a um. Cuhcu Raltlan an sivekin an raltlannak ramah zanniat tong kamkhat hman theih ding a um lonak hmun râm, simrâm leh Hualngoram (tlangtluan) a rak siruangah a si. Raltlan na3 cu mi tong an va ttawm mei locun, a mikhual sawntu an si miau a si kha! Zalen takih um ngamve loin le an hmelma (ral) pawlih an siimsal phan nak ding thawn, an hnam tong cu ualau takin an hmang ngamlo dingah a ttuat theih bawk. Cuiruangah tawngpawng dem ci an sive cè lo! Asinan, milai in a hnam tong, a tong thiam loruangah a hnam a hlo a si cuang lo. A umnak hmunih a zir lole maihnam tong humhalh le duhdawtnak câng an thiam lo cun, an tu suan 4 suan 5 nakah cun, an tong an thlauhlo thei! Hmansehla a hnam le an sinak diktak cu zohmanih ti danglam theih loin an lungmuril ah le an thi tha ah nawhreh theih loih, nganaw mi a siruangah a hnuk a cah tiangin a nghilhthei nawn cuang lo a si. Asinan kan khua le ti ah kan zanniat tong kamkhat hman theih ding um lo hmansehla, mai tong na3 cu kan thiam teng2 ding hi kan mawh phurhnak(ttuanvo) lio2 a si ti kan theih a ttul. Zanniat tong thiam cio hi, kan tum ttentto kei uh. Kan hnam phatsan lole duhdawtnak hrikhat vâwk zelin kan mai tongten thu le hla relthei kan tum cio kei uh ti hi, kan cah aw duh a si. Kan mai hnam tong lawng thiam tum loin, tong phunkim hnam mâwlbik tong tiang ih thiam zel kan tum bawk kei uh. Tong thiamtam hi tthansohnak cikhat a si. Sang sin ah zuam sin uhsi.